کبدی

تاریخچه کبدی

ورزش كبدي تاريخچه طولانی دارد و قدمت آن به 4000 سال پيش بازمی‌گردد و احتمال می‌رود که اين ورزش به‌منظور آمادگي جوانان براي دفع حملات گروهی مهاجمان ابداع شده است.

ريشه كلمه كبدي از واژه كائون بادا به معني مبارزه با حريف است.

این بازی هم‌زمان با بازی‌های المپیک برلن در سال 1936 در شهر ماهاراشترا توسط هانومان و یا بام به نمایش درآمد. بازی کبدی در سال 1938 در بازی‌های المپیک هند در شهر کلکته معرفی و فدراسیون کبدی هند (KFI ) در سال 1950 تأسیس شد و قوانین و مقررات استاندارد بازی کبدی در همین سال تصویب شد و فدراسیون آماتور کبدی هند نیز در سال 1973 تأسیس شد .

فدراسیون آماتور کبدی آسیا در سال 1978 تشکیل شد و کبدی برای اولین‌بار به‌عنوان یکی از رشته‌های نمایشی بازی‌های آسیایی در سال 1982 دهلی‌نو شرکت و برای اولین‌بار نیز در بازی‌های آسیای پکن در سال 1990 به‌عنوان یک‌رشته رسمی شرکت داده شد. اولین مسابقات رسمی جهانی کبدی بر اساس قوانین و مقررات فدراسیون آماتور کبدی آسیا و اولین‌بار در سال 2004 در بمبئی هند برگزار شد و کشورهایی از آسیا، اروپا، آمریکا در این رویداد شرکت نمودند. اولین دوره مسابقات قهرمانی کبدی در سال 1980 برگزار شد تا بخش زنان نیز در سطح بین‌المللی فعالیت لازم را داشته باشد .

هدف اصلی فدراسیون کبدی جهانی گسترش ورزش در سراسر جهان و گنجاندن آن به‌سوی المپیکی شدن است.

ورزش کبدی در ایران

ورزش کبدی یا زو منشأ محلی و بومی دارد؛ به‌طورکلی این بازی در گیلان شیرین دودو و در خراسان، گلستان و مازندران زو و در سیستان و بلوچستان کبدی نامیده می‌شود. این ورزش ترکیبی از کشتی و راگبی است و برای گرفتن مهاجم یا فرار از دست حریف در این بازی به مهارت، انعطاف‌پذیری چابکی، استقامت، حضور ذهن، جرئت و... نیاز است.

آداب کبدی

زمان بازی کبدی برای مردان و جوانان 40 دقیقه به همراه یک استراحت پنج‌دقیقه‌ای بین دونیمه بازی است كه در فاصله استراحت زمین‌بازی نیز تعویض می‌شود؛ در مورد زنان، دختران و نوجوانان این زمان کوتاه‌تر می‌شود و به 30 دقیقه بازی و پنج دقیقه استراحت کاهش می‌یابد.
زمین‌بازی كبدي به شکل مستطیل و برای هر تیم هفت بازیکن در میدان بازی می‌کند؛ هر دو طرف در حمله و دفاع فرصت‌های متناوب دارند، روند بازی و امتیازدادن بستگي به حمله‌های ناگهانی درون میدان حریف و حداکثر زمان دفاع بازيكنان بدون قطع نفس اولیه دارد.

لباس کبدی

کبدی ورزشی است که نیاز به تجهیزات، لباس و لوازم خاصی ندارد و این باعث می‌شود ورود به این ورزش برای همه ممکن باشد.

قوانین کبدی

• زمین‌بازی کبدی ۱۳ در ۱۰ متر است که توسط یک خط سفید به دو قسمت مساوی تقسیم و هر تیم در یک‌نیمه زمین مستقر می‌شود.
• ورزش کبدی توسط دو تیم ۱۲ نفره اجرا می‌شود؛ اما تنها هفت نفر از بازیکنان هر تیم می‌توانند به طور هم‌زمان در زمین‌بازی کنند و سایر اعضای تیم به‌عنوان ذخیره محسوب می‌شوند.
• برای شروع بازی کبدی باید شیر و خط بیندازید؛ سمتی که برنده شیر یا خط می‌شود، حق انتخاب زمین یا حمله را دارد و در نیمه دوم زمین باید تعویض شود و ستمی که مهاجمان خود را اول نفرستاده است باید حمله را شروع کند. بازی در نیمه دوم با همان تعداد بازیکنانی که در نیمه اول وجود داشته‌اند ادامه پیدا می‌کند.
• اگر هر یک از قسمت‌های بدن بازیکن با زمین خارج از محدوده برخورد پیدا کند بازیکن باید از بازی خارج شود؛ ولی چنانچه هر یک از قسمت‌های بدن بازیکن یا بازیکنانی که در محدوده زمین‌بازی هستند با سطح زمین تماس پیدا کند، او نباید از زمین خارج شود.
• اگر بازیکن در وقت بازی از محدوده زمین‌بازی خارج شود، او باید از زمین‌بازی بیرون رود یا سرداور با اعلام شماره بازیکن به او دستور خارج‌شدن از بازی را می‌دهد در این حالت سوت زده نمی‌شود و بازی ادامه می‌یابد.
• مهاجم باید کلمه کبدی را بلند ادا کند؛ چنانچه بازیکن نتواند کلمه مذکور را مکرر تکرار کند داور به او تذکر می‌دهد و حمله به تیم مقابل داده می‌شود.
• بعد از بازگشت مهاجم به زمین خود، تیم مقابل باید بلافاصله مهاجم خود را روانه حمله کند. چنانچه حمله را بیشتر از 5 ثانیه به عقب بیندازد، سرداور حمله را به تیم روبرو می‌دهد؛ بنابراین هر تیم مهاجم خود را تا آخر بازی به‌نوبت به حمله می‌فرستد.
• اگر مهاجم یا مهاجمین بعد از یک اخطار، عمداً قوانین را نقض کنند داور یا سرداور باید بازگشت او را اعلام کرده و یک امتیاز به حریف بدهد.
• اگر افراد تیم مقابل، مهاجم را گرفتند و او با تلاش از دست آنها بیرون بیاید و خود را به زمین برساند نباید دنبال شود. ولی اگر مهاجم تنها حریف یا حریفان خود را لمس کرد باید دنبال شود و در زمین خودشان وی را زمین‌گیر کنند تا 1 امتیاز بگیرند.
• اگر زمانی که مهاجم در زمین حریف است نتواند امتیاز کسب کند و هنگامی که مهاجم نگه داشته شده است حریفان نمی‌توانند به‌عمد با بستن دهان مهاجم وی را ساکت کنند، داور یا سرداور بایستی مهاجم را به زمین خود بازگرداند و مدافع خطاکار را از زمین‌بازی اخراج کند و یک امتیاز به حریف بدهد.
• هیچ حریفی نباید خودسرانه مهاجم را هل بدهد و از خط وسط خارج کند.
• تا وقتی که مهاجم به زمین خود نرسیده باشد هیچ یک از حریفان نباید با سطح زمین مهاجم برخورد پیدا کند و همه بدن آنها باید در پشت خط میانی باشد. چنانچه او مرتکب چنین عملی شود در مورد وی اعلام اوت می‌شود و از بازی خارج می‌شود.
• اگر مهاجمی خارج‌ازنوبت خود وارد زمین شود یا بازی را آغاز کند، سرداور یا داور باید به او دستور بازگشت و اخطار بدهند چنانچه به عقیده سرداور یا داور چنین ورودی به طور همیشگی و با اصرار صورت گیرد او به حریف مقابل یک امتیاز می‌دهد.

انواع کبدی

1. سانچوانی

این فرم کبدی نزدیک‌ترین حالت به بازی کنونی است. در این فرم کبدی، بازیکنان پس از بیرون‌شدن از زمین دوباره به بازی برمی‌گردند و بازی در دونیمه 20 دقیقه‌ای با یک استراحت 5 دقیقه‌ای بین دونیمه ادامه می‌یابد. در این بازی هر تیم شامل 9 بازیکن است. تیمی که تمام بازیکنان حریف را بیرون بفرستد چهار امتیاز برای یک لونا به دست می‌آورد، تیم برنده تیمی است که حداکثر امتیاز را در پایان 40 دقیقه کسب کرده باشد. در این نوع کبدی زمین‌بازی بزرگ‌تر است و باتوجه‌به سیستم بیرون رفتن و دوباره برگشتن و لونا بسیار شبیه کبدی جدید است .

2. جامینی

این فرم از کبدی با 9 بازیکن برای هر طرف برگزار می‌شود. میدان بازی اندازه خاصی ندارد ویژگی اصلی این فرم کبدی آن است که بازیکنی که از بازی حذف می‌شوند باید تا زمانی که تمام اعضای تیمش می‌سوزد و بیرون می‌رود باید بیرون بازی باقی بماند.

تیمی که در خارج‌کردن تمام بازیکنان حریف موفق باشد یک امتیاز کسب می‌نماید. این حالت مشابه به سیستم کنونی لونا است؛ پس از اینکه تمام بازیکنان بیرون شدند تیم مجدداً به زمین وارد و بازی ادامه می‌یابد. این بازی تا وقتی ادامه می‌یابد که 5 تا 7 لونا صورت گیرد. بازی زمان ثابتی ندارد عیب اصلی این بازی کبدی آن است که بازیکن شانس ارائه بهترین عملکرد را ندارد؛ زیرا احتمالاً در بخش مهمی از بازی تا کسب لونا باید بیرون باقی بماند .

3. آمار

این شکلی از بازی کبدی بر مبنای امتیازهای گرفته شده توسط هر دو طرف بازی به دست می‌آید. میدان بازی اندازه مشخصی ندارد و 9 تا 11 بازیکن اعضای هر تیم را تشکیل می‌دهند. در این فرم از کبدی چیزی به‌عنوان خارج و بازگشت دوباره بازیکن به بازی لونا وجود ندارد؛ بلکه زمان فاکتور تعیین‌کننده و مزیت اصلی این فرم بازی آن است که بازیکنان در کل بازی در میدان باقی می‌مانند و می‌توانند بهترین بازی خود را ارائه دهند.

ویژگی کبدی

ورزش کبدی برای ورزشکار مزایا و ویژگی‌های را به همراه دارد که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم.

• افزایش تعادل
• افزایش اراده
• افزایش سرعت
• افزایش انعطاف
• افزایش استقامت
• افزایش قدرت بدنی
• افزایش سرعت عمل
• افزایش بهره‌وری
• تقویت حضور ذهن
• کاهش اضطراب و ترس
• افزایش ظرفیت تنفس
• توانایی انجام چند کار هم‌زمان
• افزایش هماهنگی عضلات و اعصاب
• افزایش چابکی و مهارت‌های مختلف
• و...

قهرمانان کبدی

• حیدرعلی اکرامی
• میلاد جباری
• وحید رضایی مهر
• محمدرضا شادلو
• معین شفقی
• امیرمحمد ظفر دانش
• احمدرضا عسگری
• سعید غفاری
• امین قربانی
• محمدرضا کبودراهنگی
• علیرضا میرزائیان
• محمدکاظم ناصری