تاریخچهی ورزش والیبال
ورزش والیبال یک ورزش تیمی و توپی است که در دو طرف میز (والیبال دستی) یا در زمین (والیبال ساحلی) بازی میشود. تاریخچه والیبال به عنوان یک ورزش نسبتاً جوان به سبک ورزشهای دیگر محسوب میشود. این ورزش در قرن 19 در ایالات متحده آمریکا به وجود آمد و از آنجا به سرعت گسترش یافت. در ادامه، تاریخچه والیبال را به طور مختصر مرور میکنیم:
- اولین مراحل: والیبال در دهه 1890 در ایالات متحده توسط ویلیام جی. مورگان اختراع شد. ویلیام مورگان یک معلم ورزش بود و والیبال را به عنوان یک ورزش توسعه داد تا افرادی که قدرت بالایی ندارند بتوانند در بازیهایی شرکت کنند.
- نامگذاری والیبال: اولین نامی که به این ورزش داده شد "مینتونتت" بود، اما به طور معمول به آن "والیبال" اطلاق میشود. نام "والیبال" به دلیل مشخصات آن به عنوان یک ورزش توپی و در میان افراد (از جمله تیمها) و از نیمهای مخالف بازی میز گرفته شد.
- گسترش بینالمللی: والیبال به سرعت در دیگر نقاط جهان گسترش یافت. اولین بازیهای بینالمللی والیبال در کانادا و کوبا در دهه 1910 برگزار شدند. سپس، انجمنهای والیبال ملی در اروپا و دیگر نقاط جهان تأسیس شد.
- قرارگاههای والیبال: والیبال در دهه 1930 و 1940 به عنوان یک ورزش رسمی در المپیک و ورزشهای جهانی شناخته شد. اولین بازیهای والیبال المپیک در سال 1964 در توکیو، ژاپن برگزار شد.
- توسعه و نسلهای جدید: از آن زمان تاکنون، والیبال به یکی از ورزشهای محبوب و مورد توجه در سراسر جهان تبدیل شده است. انجمنهای ملی و بینالمللی والیبال تأسیس شده و بازیکنان حرفهای و تیمهای برتری در سطح جهانی فعالیت میکنند.
- والیبال ساحلی: ورزش والیبال ساحلی نیز در دهه 1920 در سواحل کالیفرنیا به وجود آمد و به سرعت محبوبیت یافت. این ورزش به عنوان یک ورزش تفریحی و توسعهیافته به ویژه در مناطق ساحلی در سراسر جهان بازی میشود.
والیبال امروزه به عنوان یک ورزش پرطرفدار و تفریحی در سراسر جهان شناخته میشود و در المپیک و دیگر مسابقات جهانی با شکوهی بازی میشود. این ورزش به دلیل سادگی قوانین و توانایی بازی در هر سن و سطح توانایی فیزیکی مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است.
قوانین ورزش والیبال
ورزش والیبال دارای قوانین و مقررات خاصی است که برای انجام بازی و جلب تعادل و رقابت منصفانه بین تیمها لازم است رعایت شوند. این قوانین توسط فدراسیون بینالمللی والیبال (FIVB) تعیین و اجرا میشوند. در ادامه به برخی اصول و قوانین اصلی والیبال اشاره میکنیم:
- تعداد بازیکنان: هر تیم والیبال شامل 6 بازیکن (3 بازیکن در جلوی میز و 3 بازیکن در عقب میز) است. تعداد اعزامی از بازیکنان به این تعداد محدود است.
- سرو و استقبال: بازی آغاز میشود با سرو از یکی از دو طرف میز به سمت تیم حریف. بازیکن سرو کننده باید در مربع سرو قرار داشته باشد. بعد از سرو، تیم حریف باید توپ را دریافت کرده و با 3 تماس به سمت تیم دیگر ارسال کند.
- تماسها: هر تیم مجاز به 3 تماس (لمس توپ) در هر نقطه از میز است. تماسها معمولاً شامل پاس، حمله، و برگشت توپ به سمت حریف میشوند. پس از سه تماس، توپ به تیم حریف منتقل میشود.
- نقاط و تعیین برنده: تیمی که توانست توپ را در میان حریفان به زمین مقابل اندازه و امتیاز کسب کند نقطه میگیرد. این تیم تا زمانی که سراغ برنده شدن 25 نقطه برود و حداقل 2 نقطه بیشتر از تیم حریف داشته باشد ادامه دارد. در صورت برابری یکبه-یک از 25 نقطه، بازی به تعداد نقاطی که 26 یا 27 شود ادامه مییابد تا تیمی برنده شود.
- تغییر بازیکنان: بازیکنان میتوانند در طول بازی تعداد محدودی بار تعویض شوند. تعویضها باید در انتهای هر نقطه و در مربع تعویض انجام شود.
- خرابی و تخلفات: خرابیها معمولاً باخت نقطه به تیم حریف را نتیجه میدهند. تخلفات میتوانند شامل سرو نامعتبر، تماسهای نادرست، و یا تعهد به خودمترادف باشند.
- تایمآوت: هر تیم حق دارد در طول بازی به تعداد محدودی تایمآوت (استراحت) داشته باشد تا تازه بنیانگذاری و استراحت کند.
- میز داوری: یک داور مسئول نظارت بر بازی و تصمیمگیری در موارد اختلافی است.
این قوانین اصولی والیبال را شرح میدهند، اما هنوز دقیقترین جزئیات و اصول دقیقتری وجود دارد که توسط فدراسیونها و سازمانهای والیبال ملی و بینالمللی تعیین میشوند. همچنین ورزش والیبال ساحلی نیز دارای قوانین مشخصی دارد که در مسابقات خودش رعایت میشود.