ترای اتلون (ورزش سه گانه)

تاریخچه ترای اتلون

بسیاری، از جمله اسکات تینلی، مورخ و نویسنده «سه گانه»، رویدادهای اوایل قرن بیستم فرانسه را سرآغاز ورزش سه گانه یا ترای اتلون می‌دانند و بسیاری از رویدادهای چند ورزشی و سه عنصری با ترکیب‌ها و نام‌های متفاوت ظاهر می‌شوند. اولین رکورد برای یک رویداد مربوط به سال ۱۹۰۱ بود: که خود را LesTroisSports سه ورزش نامید. این به‌عنوان رویدادی برای «ورزشکاران زمان» تبلیغ می‌شد و شامل یک بخش دویدن، دوچرخه و قایق‌رانی بود.

در ۱۹ ژوئن ۱۹۲۱، مسابقه‌ها بیشتر شبیه یک ورزش سه گانه استاندارد شده بود و بخش قایق‌رانی با شنا جایگزین شد. به گزارش روزنامه L'Auto، این مسابقه شامل یک دوی ۳ کیلومتری (۱٫۹ مایلی)، یک دوچرخه‌سواری ۱۲ کیلومتری (۷٫۵ مایلی) و عبور از رودخانه مارن بود که همه به‌صورت متوالی و بدون وقفه برگزار شد. در طول دهه ۱۹۲۰ رویدادهای دوچرخه‌سواری، دویدن و شنای دیگری در شهرهای مختلف ظاهر شد، این رویدادهای چند ورزشی به‌آرامی به گسترش و افزایش محبوبیت خود ادامه دادند.

اولین رویداد شنا/دوچرخه/دوی مدرن در ۲۵ سپتامبر ۱۹۷۴ در سن دیگو، کالیفرنیا برگزار شد. این مسابقه توسط دو عضو باشگاه پیست سن دیگو، جک جانستون و دان شاناهان طراحی و کارگردانی شد.

با افزایش محبوبیت این ورزش در ایالات متحده، گسترش آن در خارج از کشور اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسید. در سال ۱۹۸۰، سه گانه راه خود را از طریق اقیانوس اطلس به شمال اروپا رساند و اولین ورزش سه گانه اروپایی در ۳۰ اوت ۱۹۸۰ در پیلسن، چکسلواکی برگزار شد.

در سپتامبر ۱۹۹۴، ورزش سه گانه به‌عنوان یک ورزش مدال‌آور در بازی‌های المپیک ۲۰۰۰ در سیدنی، استرالیا، به برنامه المپیک اضافه شد.

آداب سه گانه

به طور معمول مسابقات در ورزش سه گانه با شنا آغاز می‌شود. پس از آن نیز دوچرخه‌سواری انجام شده و نهایتاً هم قسمت دویدن برگزار می‌گردد.

مسافت هر بخش باتوجه‌به نوع مسابقات متفاوت است و در انواع مسابقات به طور کامل توضیح داده خواهد شد.

مسیر شنا

شروع (استارت): تخته شیرجه در این امر مورداستفاده قــــرار می‌گیرد و با دستور داور:  به‌جای خود  -  شروع آغاز می‌شود.

اگر ورزشکاری قبل از کلمه شروع حرکت کند اخطار دریافت کرده و اگر دو بار این اشتباه را تکرار کند از مسابقات حذف می‌شود.

در بخش شنا ورزشکار باید از لباسی استفاده کند که بالاتنه و نصف ران پاها را بپوشاند. در صورت برهنه بودن بالاتنه دیگر نمی‌تواند شنا کند.

پایان: به کلیه شرکت‌کنندگان ۱۰ ثانیه زمان «مکث یا خنثی» داده می‌شود. این زمان اجباری بوده و هدف از آن گرفتن آب اضافی از روی بدن ورزشکاران است. ریزش  آب بر روی پیست سبب لغزندگی شده و برای شرکت‌کنندگان در مسابقه ایجاد خطر می‌کند.

منطقه تغییر وضعیت ورزش سه گانه:

شرکت‌کنندگان می‌بایست وسایل خود را بدون ایجاد مزاحمت برای سایرین کنار بگذارند. سه ثانیه جریمه برای ورزشکار خاطی در نظر گرفته می‌شود.

ورزشکاران نمی‌توانند بلافاصله پس از برداشتن دوچرخه شروع به رکاب زدن کنند، بلکه باید دوچرخه را تا خط شروع دوچرخه‌سواری حمل کنند و پس از رد شدن از آن می‌توانند شروع به رکاب زدن کنند.

هیچ یک از شرکت‌کنندگان نباید مانع پیشروی یکدیگرش‌اند (در غیر این صورت پانزده ثانیه جریمه منظور می‌گردد).

شرکت‌کنندگان ملزم به استفاده از جایگاه دوچرخـه خود هستند (در غیر این صورت پانزده ثانیه جریمه منظور می‌گردد).

کلیه شرکت‌کنندگان در طول مسیر مسابقه و از هنگامی که دوچرخه خود را از جایگـاه بر  می‌دارند باید کلاه ایمنی بر سر داشته باشند. (سه ثانیه جریمهٔ عدم رعایت است.)

خط پایان دوچرخه

شرکت‌کننده باید قبل از خط مذکور از دوچرخه پایین بیاید (در غیر این صورت سه ثانیه جریمه می‌شود).

همچنین نباید با دوچرخه وارد محدوده تغییر وضعیت گردد (در غیر این صورت ۱۵ ثانیه جریمه می‌شود).

پیست دو

دویدن با پای برهنه و یا بدون لباس منجر به اخراج فرد می‌گردد.

کمک‌گرفتن از درختان يا علائم حاشیه پیست جهت دورزدن ممنوع است و سه ثانیه جریمه دارد.

استفاده از قمقمه شیشه‌ای، هدست یا هدفون و موبایل در طول مسابقه غیرمجاز است.

شاخه‌های سه گانه

سه شاخه اول به‌صورت مسابقات جهانی برگزار می‌شوند.

1. دوگانه آبی (aquathlon): شرکت‌کنندگان در شروع مسابقه بايد مسافت استاندارد ۵ كيلومتر را بدوند و پس از آن دو كيلومتر شنا كنند و تا پايان شنا مجدداً ۵ كيلومتر به‌صورت متوالي بدوند. نخستين دوره اين رقابت‌ها در سال ۱۹۹۸ برگزار شد. مسافت‌ها در سنين مختلف، متفاوت است.
2. دوگانه (duathlon): اين رقابت شامل ۲ بخش دو و يك بخش دوچرخه‌سواری است. شرکت‌کنندگان بايد مسافت استاندارد ۱۰ كيلومتر را بدوند سپس ۴۰ كيلومتر دوچرخه‌سواری كنند و مجدداً ۵ كيلومتر به‌صورت متوالي در مسافت استاندارد بدوند.
3. سه گانه زمستانی (winter triathlon): اين رقابت‌ها شامل رشته‌های صحرانوردی، دوچرخه كوهستان و اسكي صحرانوردي است. (شامل ۷ تا ۹ كيلومتر دويدن – ۱۲ تا ۱۴ كيلومتر دوچرخه‌سواری كوهستان و ۱۰ تا ۱۲ كيلومتر اسكي صحرايي)
4. سه گانه تيمي امدادی: اين رقابت‌ها شامل ۲۵۰ تا ۳۰۰ متر شنا، ۵ تا ۸ كيلومتر دوچرخه‌سواری و ۱/۵ تا ۲ كيلومتر دو صحرانوردي است.
5. دوگانه تيمي امدادی: اين رقابت‌ها شامل ۲ كيلومتر دو صحرانوردي، ۸ كيلومتر دوچرخه‌سواری و مجدداً يك كيلومتر دو صحرانوردي است.

انواع مسافت‌ها

پنج نوع از معروف‌ترین مسابقات سه گانه به این شکل هستند:

سرعت Sprint:

این یک گزینه خوب برای کسانی است که به‌تازگی سراغ این ورزش رفته‌اند. مسافت‌ها مختلف هستند، اما به طور معمول قسمت شنا ۷۵۰ متر، دوچرخه‌سواری ۲۰ کیلومتر و دویدن ۵ کیلومتر در نظر گرفته شده است.

المپیک:

از با زی‌های تابستانی سال ۲۰۰۰ سیدنی، سه گانه نیز در میان مسابقات المپیک قرار گرفت. مسافت شنا ۱.۵ کیلومتر، دوچرخه‌سواری ۴۰ کیلومتر و دویدن ۱۰ کیلومتر است.

مرد آهنی نیمه Half Ironman:

برای کسانی که به دنبال چالش کشیدن استقامت خود هستند و آماده شرکت در مسابقه آیرون من هم نشده‌اند. شنا ۱.۹ کیلومتر، دوچرخه‌سواری ۹۰ کیلومتر و دویدن ۲۱.۰۹ کیلومتر است.

مرد آهنی یا آیرون من:

مشهورترین سری این مسابقات در کنا، هاوایی برگزار می‌شود. این مسابقه شامل ۳.۸ کیلومتر شنا، ۱۸۰ کیلومتر دوچرخه‌سواری و ۴۲.۲ کیلومتر دویدن است.

میکس امدادی:

این رویداد تیمی مختلط با حضور تیم‌های چهارنفره (دو مرد و دو زن) برگزار می‌شود. هر ورزشکار یک مسابقه سه گانه شامل ۳۰۰ متر شنا، ۶٫۸ کیلومتر دوچرخه و دوی ۲ کیلومتر (۱٫۲ مایل) را در قالب امدادی انجام می‌دهند.

ویژگی ورزشکاران ترای اتلون

در این ورزش بر «به پایان رساندن در مقایسه با برنده‌شدن» تأکید می‌شود؛ بنابراین از لحاظ روانی به جنبه‌های بسیار عمیق و متفاوتی از لحاظ ذهنی کمک می‌کند. ورزش‌های سه گانه برای دستیابی به استقامت، قدرت و سرعت، نیاز به تمرکز مداوم و دوره‌ای آموزش برای هر یک از سه رشته و همچنین تمرینات ترکیبی و تهویه عمومی قدرت دارند.

بنابراین، ورزشکاران این رشته باید توانایی خود را به‌زور هم‌زمان در هر سه رشته و جنبه‌هایی که با هرکدام همراه است افزایش دهند.

قهرمانان ورزش سه گانه

این مسابقات در ۶ دوره مسابقات المپیک برای بانوان و آقایان و یک دوره به‌صورت میکس برگزار شده است که رکورددار کسب مدال، کشور انگلستان با ۳ طلا، ۳ نقره و ۲ برنز است.

الیستیر برونلی

این ورزشکار بریتانیایی رکورددار مدال المپیک از نظر کیفیت است، او در این رقابت‌ها توانسته ۲ مدال طلا در بخش انفرادی به دست آورد. سایر افتخارات: ۴ طلا (۲ تیمی و ۲ انفرادی) و یک برنز (سرعت) جام جهانی، ۲ نقره (انفرادی) قهرمانی جهان، ۴ طلا (انفرادی) قهرمانی اروپا و چندین مدال در رده جوانان.

جاناتان برونلی

جالب است که این قهرمان ورزش سه گانه یا ترای اتلون برادر الیستیر و رکورددار مدال المپیک از نظر کیفیت است، او یک نقره و یک برنز در بخش انفرادی و یک طلا در بخش میکس امدادی دارد.

سایر افتخارات: ۷ طلا، ۳ نقره و یک برنز در قهرمانی جهان و چندین مدال در جوانان و مسابقات اروپایی.

«برای شناخت دیگر رشته های ورزشی کلیک کنید: انواع ورزش‌ها»