رشته پرتاب وزنه

تاریخچه رشته پرتاب وزنه

برای معرفی رشته پرتاب وزنه اجازه دهید از بیان تاریخچهٔ این رشته ورزشی شروع کنیم؛ هومر از مسابقات پرتاب سنگ توسط سربازان در طول محاصره تروا یاد می‌کند. اولین شواهد مربوط به پرتاب سنگ یا وزنه در ارتفاعات اسکاتلند بود و تقریباً به قرن اول بازمی‌گردد. در قرن شانزدهم، پادشاه هنری هشتم به دلیل مهارتش در مسابقات وزنه و پرتاب چکش در دادگاه موردتوجه قرار گرفت.

اولین رویدادهایی که شبیه پرتاب گلوله مدرن بود احتمالاً در قرون‌وسطی رخ داد، زمانی که سربازان مسابقاتی را برگزار کردند که در آن گلوله‌های توپ پرتاب می‌کردند. مسابقات پرتاب وزنه برای اولین‌بار در اوایل قرن نوزدهم و در اسکاتلند ثبت شد و بخشی از مسابقات قهرمانی آماتور بریتانیا در سال ۱۸۶۶ بود.

پرتاب وزنه مردان از سال ۱۸۹۶ در برنامه دوومیدانی المپیک حضور داشته است (یکی از دو رشته پرتابی در المپیک، در کنار دیسک). مسابقات زنان در المپیک ۱۹۴۸ کمی بیش از پنجاه سال بعد به برنامه اضافه شد.

معرفی رشته پرتاب وزنه: آداب

تعدادی قانون عمومی در این رشته وجود دارد که بین بعضی رشته‌های پرتابی مشترک است. از جمله:

• • ترتیب پرتاب شرکت‌کنندگان با قرعه‌کشی انجام می‌شود.
  • قبل از شروع مسابقه معمولاً به هر پرتاب‌کننده اجازهٔ دو پرتاب تمرينى در داخل دايرهٔ مسابقه داده مى‌شود ولى پس از شروع مسابقه ورزشکار مجاز نيست و نمى‌تواند از دايرهٔ مسابقه براى تمرين استفاده کند.
  • اگر تعداد شرکت‌کنندگان بیش از ۸ نفر باشد، هر نفر سه بار دیسک را پرتاب می‌کند و ۸ نفر اول از لحاظ رکورد، سه پرتاب دیگر انجام می‌دهند؛ اما اگر تعداد شرکت‌کننده‌ها ۸ نفر یا کمتر باشد هر شرکت‌کننده ۶ پرتاب انجام می‌دهد و بهترین پرتاب، ملاک رده‌بندی خواهد بود.
  • هر شرکت‌کننده برای پرتاب خود یک دقیقه زمان دارد و در صورت گذشت زمان و عدم پرتاب، نوبت پرتاب او از بین می‌رود.
  • اندازه‌گیری مسافت پرتاب شده توسط یک متر نواری غیرانعطاف‌پذیر انجام شده و تا مقیاس یک سانتی‌متر محاسبه می‌شود.
  • اگر اندازه پرتاب دو نفر مساوی باشد بهترین پرتاب دوم آن‌ها و اگر پرتاب دوم نیز مساوی باشد بهترین پرتاب سوم آن‌ها محاسبه خواهد شد.
  • در مسابقاتی که به‌صورت دومرحله‌ای انجام می‌شود، شرکت‌کنندگانی که پس از انجام سه پرتاب به حدنصاب ایده‌آل کمیته فنی مسابقات برسند به مرحله بعد خواهند رفت.
  • دیسک پرتاب شده باید کاملاً داخل قسمت مشخص شده فرود آید وگرنه خطا محسوب می‌شود.
  • پرتاب‌کننده باید تا فرود کامل دیسک درون دایره باقی بماند و با اجازه سرداور از منطقه پرتاب دیسک خارج شود.
  • پس از انجام پرتاب، ورزشکار بايد از نيمهٔ دوم دايره یعنی پشت منطقه فرود خارج شود.
  • استفاده از دستکش يا نوار پيچ‌کردن انگشتان و يا پاشيدن هر نوع ماده بر کف دايره يا کفش‌ها مجاز نيست ولى استفاده از کمربند براى محافظت از ستون فقرات اشکالى ندارد.

قوانین اختصاصی پرتاب وزنه

• • جنس وزنه می‌تواند از آهن خالص، برنج یا هر فلز سخت‌تر از برنج باشد و یا از پوسته‌ای از فلزات نامبرده که درون آن با سرب یا سایر فلزات پر شده باشد استفاده شود.
  • وزن وزنه در مردان ۲۶۰/۷ کیلوگرم و در زنان ۴ کیلوگرم است. وزنه باید به شکل کروی ساخته شده و سطح آن کاملاً صاف باشد. حداکثر قطر آن در مردان ۱۳۰ میلیمتر و حداقل آن ۱۱۰ میلیمتر است درحالی‌که حداکثر قطر وزنه در زنان ۱۱۰ میلیمتر و حداقل آن ۹۵ میلیمتر است.
  • قطر داخلی دایره پرتاب باید ۱۳۵/۲ متر باشد و لبهٔ دایره از جنس آهن، فولاد و یا سایر فلزات مناسب ساخته شود و سطح لبهٔ دایره باید هم سطح با زمین اطراف دایره باشد.
  • سطح داخلی دایره پرتاب می‌تواند از سیمان، آسفالت و سایر پوشش‌های محکم و غیرلغزنده ساخته شود. سطح داخلی دایره باید ۱۴ تا ۲۶ میلیمتر پایین‌تر از لبهٔ بالایی دایره باشد.
  • سطح داخل دایره به‌وسیلهٔ یک خط رنگی به دو قسمت تقسیم شده، این خط حداقل تا ۷۵ سانتیمتر به خارج از دو طرف دایره امتداد می‌یابد.
  • پيش‌تختهٔ پرتاب از جنس چوب با ساير مواد مناسب، به شکل قوسى و به رنگ سفيد ساخته مى‌شود به‌طورى که لبهٔ داخلى آن با لبهٔ خارجى دايره مماس شده، بتوان آن را در روى زمين وسط خطوط قطاع پرتاب ثابت و محکم کرد.
  • اگر قسمتی از بدن پرتاب‌کننده با قسمت بالایی تخته و قوس پرتاب و زمین خارج از آن تماس یابد مرتکب خطا شده و رکوردی به‌حساب آورده نمی‌شود.
  • وزنه باید از شانه ورزشکار و فقط با یک‌دست پرتاب شود و نباید به پشت خط شانه‌ها برده شود.
  • در لحظه‌ای که ورزشکار برای شروع پرتاب حالت آمادگی به خود بگیرد وزنه باید در کنار چاله گردن و مماس با چانه قرار داشته باشد و دست نباید در هنگام عمل پرتاب از این حالت پایین‌تر بیاید.

رتبه‌بندی

در رتبه‌بندی فدراسیون جهانی پرتاب وزنه در بخش مردان:

• • جو کواکس از آمریکا اول،
  • رایان کروزر از آمریکا دوم،
  • و تام والش از نیوزیلند سوم هستند.

در بخش بانوان نیز:

• • چیس ایلس از آمریکا اول
  • سارا میتون از کانادا دوم
  • و جسیکا اسچیلدر از هلند سوم هستند.

ویژگی ورزشکاران پرتاب ورزنه

سنگین‌وزن بودن برای پرتاب‌کنندگان مزیت محسوب می‌شود. علاوه بر درشت جثه بودن، سرعت انفجاری و توان از نشانه‌های پرتابگران مشهور در دنیاست. تمریناتی که یک پرتابگر وزنه باید انجام دهد شامل: تمرینات ذهنی برای افزایش تمرکز و آرامش، تمرینات بدنسازی عمومی و هماهنگی عمومی، افزایش قدرت عضلانی عمومی و حرکات انفجاری.

معرفی قهرمانان رشته پرتاب وزنه

رالف رز

مدال‌آورترین ورزشکار پرتاب وزنه در المپیک است. او در کالیفرنیا متولد شده و به جز دو طلا و یک نقره که در پرتاب وزنه کسب کرده همچنین یک نقره در پرتاب دیسک و یک برنز در پرتاب چکش کسب کرده.

پری اوبرایان

او نیز همانند رالف، اهل آمریکا و صاحب دو طلا و یک نقرهٔ پرتاب نیزهٔ المپیک است. در اوایل دهه ۱۹۵۰، اوبراین روش جدیدی را برای پرتاب نیزه ابداع کرد و با این روش توانست هفده  بار رکورد جهانی پرتاب وزنه را بشکند، اولین مردی باشد که شوت ۱۶ پوندی را به فاصله بیش از ۶۰ فوت پرتاب می‌کند و ۱۱۶ دیدار متوالی در پرتاب شوت قهرمان شد. این روش به «سبک اوبراین» یا «اوبراین گلاید» معروف شد.

والری آدامز

خانم آدامز از کشور نیوزیلند با دو مدال طلا، یک نقره و یک برنز رکورددار مدال المپیک رشته پرتاب وزنه در بخش بانوان هستند. ایشان در مسابقات جهانی نیز صاحب چهار طلا و یک نقره شده‌اند. او اولین زنی بود که چهار عنوان انفرادی متوالی در مسابقات جهانی IAAF کسب کرد.

هم‌اکنون رکورد طویل‌ترین پرتاب وزنه در بخش مردان مربوط است به رایان کروزر از آمریکا با رکورد ۲۳٫۳۷ متر که در ژوئن ۲۰۲۱ اتفاق افتاد.

این رکورد در بخش بانوان متعلق است به خانم ناتالیا لیسوفسایا از شوروی و رکورد ۲۲٫۶۳ متر در ژوئن ۱۹۸۷.

«برای شناخت دیگر رشته های ورزشی کلیک کنید: انواع ورزش‌ها»