دوچرخه در قرن نوزدهم در اروپا معرفی شد و در اوایل قرن بیست و یکم، بیش از یک میلیارد از آن موجود بود. این وسیله توسط بارون آلمانی کارل فون درایس اختراع شد و آن را در سال 1817 در مانهایم و یک سال بعد در پاریس به عموم معرفی کرد. در ادامه، نوآوری های بیشتر راحتی را افزایش داد و دومین عصر دوچرخه سواری را آغاز کرد، عصر طلایی دوچرخه ها در دهه 1890 اتفاق افتاد . در دهه 1870 بسیاری از باشگاه های دوچرخه سواری رونق گرفتند. آنها در زمانی محبوب بودند که ماشین در بازار وجود نداشت و روش اصلی حمل و نقل وسایل نقلیه با اسب بود. دوچرخه ها پرتعدادترین مدل از هر نوع وسیله نقلیه اعم از مکانیکی و ماشینی هستند.
مدت کوتاهی پس از معرفی دوچرخه، مسابقات به طور مستقل در بسیاری از نقاط جهان توسعه یافت. مسابقات اولیه با دوچرخههای سبک استخوانشکن ( برای اشاره به اولین نوع دوچرخه واقعی با پدال استفاده میشود که توسط سازندگان آن Boneshaker نامیده میشد. به سواری بسیار ناراحت کننده ای اشاره دارد که ناشی از اسکلت آهنی سفت و چرخ های چوبی است.) که مملو از صدمات بود برگزار شد. مسابقات بزرگ در طول دهه 1890 "عصر طلایی دوچرخه سواری" با رویدادهایی در سراسر اروپا و همچنین در ایالات متحده و ژاپن رایج شد.
مواردی که از نظر قانونی در برخی از حوزههای قضایی مورد نیاز است، یا به دلایل ایمنی داوطلبانه پذیرفته شدهاند، عبارتند از :
کلاه ایمنی دوچرخه، چراغ های ژنراتور یا باتری، بازتابنده ها و دستگاه های سیگنال صوتی مانند زنگ یا بوق. امکانات اضافی شامل لاستیک های میخ دار و کامپیوتر دوچرخه .
لباسِ معمولی در دوچرخه سواری زمانی خوب است که آب و هوا خوب باشد، اما برای سواریهای طولانیتر در آب وهوایی با بادهای شدید و سرد قطعا با لباس دوچرخه سواری راحتتر خواهید بود.
لباسهای دوچرخه سواری در سادهترین حالت شاملِ شورت دو بندی یا شلوار تنگ، چین دوچرخه (پیراهن)، دستکش، ژاکت، جوراب و کفش دوچرخه سواری هستند.
یک سبک استاندارد با قدمتی طولانی در دوچرخهسواری است، به طور معمول شامل مسافتهای طولانی در جادهها و غالباً مسیرهایی همراه با سرازیری و سربالایی است و میتواند با هدف ورزش کردن و حفظ تناسب اندام باشد.
اصطلاحی است که برای توصیف دوچرخهسواری در جادههای شنی، جادههای خاکی و مسیرهای طبیعت گردی (Trail) و همچنین، هر سواری دیگری که از آسفالت خارج شود، استفاده میشود. بسیاری از دوچرخه سواران، دوچرخهسواری خارج از جاده را به منظور ورزش ، رکاب زدن در یک مسیر تند و یا برای کشف زیباییهای طبیعت به دور از ترافیک اتومبیل و شلوغی شهری انجام میدهند.
زمانی که برای رفت و آمد به محل کار یا برای انجام دادن کاری از دوچرخه استفاده میشود عنوان دوچرخه سواری شهری را به کار میبریم که باعث صرفه جویی در هزینه ها و همچنین کمک به محیط زیست و دوری از شلوغی های خیابان ها میشود.
سواری گاه به گاه را توصیف میکند که معمولاً برای تفریح با تحرک کم یا برای گردش در شهر با سرعت متوسط است. این نوع سواری، بیشتر در جادههای مسطح آسان است و سرعت آن موضوع نگران کنندهای نیست؛ همچنین نیازی به حمل چیزی هنگام سواری نیست.
در این مسیرها جاده مدام از شیب به سربالایی و برعکس تغییر شکل میدهد و مسیرهای مشخص شده نیز کمتر به چشم میخورد بنابراین باید دوچرخه سوار مهارت نسبی در تغییر سرعت و حفظ تعادل داشته باشد و از وسایل ایمنی با دقت بیشتری استفاده کند .
این مسیرها، مجموعهی کاملی از چالشها را برای دوچرخهسواری ایجاد میکند، از سنگها و ریشههای موجود در مسیر تا فرودهای تند و چرخشهای سریع روی سطوح جادهای لغزنده بنابراین از خطرناک ترین و غیر قابل پیش بینی ترین انواع دوچرخه سواری محسوب میشوند که طرفداران خاص خود را دارند.
این نوع مسابقه ها به مسافت ۱۸۰ کیلومتر تا ۲۵۰ کیلومتر در جاده انجام میشود که میتواند بصورت انفرادی یا تیمی باشد. معمولترین این مسابقات ۱۸۰ تا ۲۵۰ کیلومتر انفرادی، ۱۰۰ کیلومتر تایم تریل تیمی، ۱۸۰ کیلومتر تیمی، دور امتیازی و ۷۰ کیلومتر زنان میباشد.
از رایج ترین و محبوب ترین مسابقات دوچرخه سواری در جاده، مسابقات تور است که در چند مرحله انجام میشود و میانگین مسافت برای هر مرحله حدود ۱۵۵ کیلومتر است.
مسابقات پیست، رشته هایی از مسابقات دوچرخه سواری است که در استادیوم های مخصوص برگزار میشود. اندیشه ایجاد چنین استادیوم هایی، از آنجا بروز کرد که مردم از تماشای مسابقاتی که در جاده برگزار میشد و دوچرخه سواران به سرعت از مقابل آنها میگذشتند، احساس رضایت نمیکردند، آنها میخواستند این امکان را داشته باشند که در مکانی بنشینند و به تماشای رقابت های دوچرخه سواران بپردازند. استادیوم های مخصوص دوچرخه سواری را ولودروم (Veloderome) میگویند. پیست ولودروم، سطحی است که نسبت به سطح افق ۳۳ درجه شیب دارد. ولودروم دوچرخه سواری در ایران در مجموعه ورزشی آزادی قرار دارد که از بهترین های دنیاست. در پیست، این رشته از مسابقات اجرا میشود:
یک کیلومتر تایم تریل انفرادی که در آن، دوچرخه سوار در مسیر خلاف جهت حرکت عقربه های ساعت رکاب می زند.
۲۰۰ متر سرعت انفرادی.
یک کیلومتر سرعت انفرادی.
۴ کیلومتر تعقیبی انفرادی.
دور امتیازی انفرادی.
۲۰۰ متر سرعت بانوان.
۴ کیلومتر تعقیبی تیمی.
در رنکینگ جهانی دوچرخه سواری مردان، ادی مرککس در رتبه اول قرار دارد ؛ پنج تور فرانسه، پنج تور ایتالیا و یک تور اسپانیا و سه قهرمانی جهان بخشی از افتخارات این ورزشکار است.
رتبه دوم متعلق به شان کلی است که در ۱۹۳ مسابقه حرفه ای برنده شد.
و در رتبه سوم نیز جینو بارتالی قرار گرفته که مشهورترین دوچرخه سوار ایتالیایی قبل از جنگ جهانی بود.
از نظر جسمی: بهبود عملکرد قلبی عروقی، افزایش عضله سازی، افزایش تعادل و کنترل، بهبود عملکرد مغز و دستگاه گوارش.
از نظر روحی: کاهش استرس، افزایش تحمل، استواری و همچنین افزایش اعتماد به نفس.
لنس آرمسترانگ، جینو بارتالی ، شان کلی ، ژاکو آنکوتلی ، برنارد هینالت و ادی مرکس از بهترین های این رشته در جهانند و در ایران نیز علیرضا حقی ، حسین زنجانیان ، فرانک پرتو آذر ، سعید صفر زاده و بسیاری دیگر در این رشته به خوبی درخشیده اند.