تخصص پزشکی ورزشی چیست؟
آسیب‌دیدن و محروم شدن از شرکت در فعالیت‌های ورزشی مورد علاقه‌تان تجربۀ سختی است و می‌تواند ناامیدکننده باشد اما حضور یک متخصص پزشکی ورزشی می‌تواند شرایط را آسان‌تر کند. چه درد مزمن داشته باشید و چه هنگام بازی، در زمین دچار آسیب غیرمنتظره شده باشید، شما می‌توانید از خدمات پزشکی ورزشی که یک تخصص بالینی است و به پیشگیری، درمان و بازتوانی آسیبهای ورزشی و بیماری‌های مرتبط با ورزش در ورزشکاران حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای می‌پردازد، بهره‌مند شوید.
طب ورزش چیست؟
حتی افراد فعال که از سلامت بالایی برخوردارند، ممکنه در صورت بروز حادثه در زمین‌بازی، آسیب ببینند. وقتی فرد در حین یک فعالیت ورزشی یا تمرین آسیب می‌بیند، لازم است که دراسرع‌وقت به پزشک متخصص طب ورزش مراجعه کند. تخصص پزشکی ورزشی بر درمان ورزشکاران آسیب‌دیده تمرکز دارد و بهشان کمک می‌کند تا در زودترین زمان دوباره به زمین ورزش و فعالیت‌های ورزشی‌شان بازگردند.
این تخصص پزشکی ورزشی بر بیماری‌های اسکلتی عضلانی توجه دارد که در دو دسته خلاصه می‌شوند:
- آسیبهای حاد: آسیب ناگهانی که طی یک حادثۀ خاص اتفاق می‌افتد. مثل شکستگی استخوان، کشیدگی عضلات، آسیبهای زانو، شانه و پیچ‌خوردگی مچ پا.
- آسیب ناشی از استفادۀ بیش‌ازحد و تکراری از عضلات: گاهی به‌جای آسیب ناگهانی، استفاده مداوم از یک عضله در طول تمرین، آسیب ناشی از استفادۀ بیش‌ازحد و تکراری اتفاق می‌افتد. برای مثال می‌توان به انواع التهاب تاندون، مشکلات شایع در آسیبهای شانه یعنی کشیدگی و پارگی در عضلات روتاتور کاف یا شکستگی‌های ناشی از فشار استرسی مثل شکستگی ناشی از رژه در ارتش اشاره کرد.
آسیب‌ها و بیماری‌های غیر اسکلتی عضلانی نیز از طریق تخصص طب ورزش قابل‌درمان است.
«بیشتر بخوانید: تاثیر ورزش بر سلامت روان؛ نقش ورزش در سلامت روان چیست؟»
متخصصان این رشته در زمینۀ جنبه‌های غیر اسکلتی عضلانی پزشکی ورزشی آموزش‌های بیشتری برای مراقبت از ورزشکاران دیده‌اند. از جمله:
- درمان آسیبهای مزمن یا حاد مثل دیابت، آسم یا آرتریت (التهاب مفصل)
- پیشگیری از آسیب
- مسائل مربوط به عملکرد ورزشی
- مکمل‌ها و تغذیه مناسب
- تمرینات آماده‌سازی برای بیمارانی که می‌خواهند آمادگی جسمانی‌شان را افزایش دهند.
- تصمیمات “بازگشت به بازی” در ورزشکار بیمار یا مصدوم
به طور معمول، کاراییِ تخصص پزشکی ورزشی بیشتر از فقط یک دیدار ساده با پزشک و صحبت دربارۀ آسیب است. این درمان شامل یک رویکرد تیمی با ارائه خدمات مراقبت‌های بهداشتی مختلف از جمله فیزیوتراپیست‌ها، متخصصان تغذیه، متخصصان جراحی و غیره است.
آیا تخصص پزشکی ورزشی فقط برای درمان ورزشکاران حرفه‌ای است؟
خیر، متخصصان این رشته هم آسیب ورزشکاران حرفه‌ای را درمان می‌کنند و هم به بزرگسالان، نوجوانان و کودکانی که هنگام تمرینات شخصی تناسب‌اندام آسیب‌دیده‌اند خدمات پزشکی ارائه می‌دهند. علاوه بر این، افرادی که مشاغل سخت فیزیکی دارند مثل کارگران ساختمانی، می‌توانند از تخصص پزشکی ورزشی بهره‌مند شوند.
در صورت نیاز، هر فردی می‌تواند برای بهبود از آسیب‌دیدگی به متخصص پزشکی ورزشی مراجعه کند. همچنین بیماران اگر بخواهند عملکرد ورزشی‌شان را بهبود بخشند یا خطر آسیبهای بعدی را به حداقل برسانند، از خدمات طب ورزش بهره می‌برند.
ممکنه بعد از مصدومیت، دوری از میادین ورزشی سخت باشد. اگر می‌خواهید هر‌چه زودتر به فعالیت‌های ورزشی و تمرینات معمولتان بازگردید، دیدار و مشاوره با متخصص این رشته می‌تواند برایتان مفید باشد.
مهارت‌های منحصربه‌فرد متخصص طب ورزش یا پزشک ورزشی
پزشک شاغل در این رشته کسی است که آموزش‌های بیشتری را در زمینۀ پزشکی ورزشی دنبال می‌کند، او هم به درمان آسیبهای ورزشی و هم به پیشگیری از آسیبهای بعدی اهمیت می‌دهد. پزشکان طب ورزش تخصص دیگری را در تکمیل دانشکده پزشکی می‌گذرانند.
اکثر پزشکان طب ورزشی آموزش‌های لازم برای دریافت مجوز این رشته را گذرانده‌اند:
- مجوز پزشکی اورژانس، پزشکی خانوادگی، داخلی، طب فیزیکی و توان‌بخشی
- یک تا دو سال آموزش فلوشیپ اضافی در زمینۀ پزشکی ورزشی
- گذراندن امتحان ملی صدور گواهینامه پزشکی ورزشی که به آن‌ها اجازه می‌دهد گواهینامه صلاحیت اضافه‌شده در این رشته را داشته باشند.
- متخصصان این رشته باید هر ده سال در فعالیت‌های مداوم آموزش پزشکی و صدور گواهینامه از طریق امتحان مجدد شرکت کنند. این فرایند دقیق برای تشخیص پزشکان دارای مجوز این رشته از سایر پزشکان بدون آموزش تخصصی انجام می‌شود.
این رشته یک فوق‌تخصص شناخته‌شده توسط انجمن تخصصی پزشکی آمریکا است. برای پزشکان رشتۀ طب ورزشی، معمول است که در زمینۀ جراحی هم آموزش ببینند.
چه زمانی باید به متخصص طب ورزشی مراجعه کرد؟
چه زمانی باید به‌جای یک پزشک عمومی به یک متخصص طب ورزشی مراجعه کنید؟ در ادامه، برخی از آسیبهای رایج که با طب ورزشی قابل‌درمان هستند آورده شده است:
- شکستگی‌ها
- پیچ‌خوردگی مچ پا
- ضربه مغزی
- تاندونیت
- آسیبهای زانو و شانه
- کشیدگی‌های عضلانی
گاهی اوقات آسیبهای ورزشی در یک‌لحظه هنگام بازی به طور تصادفی اتفاق می‌افتد و گاهی به دلیل ساییدگی آن عضله به دلیل تمرین مداوم که درهرصورت به خدمات پزشکی ورزشی نیاز است.
اگر این علائم آسیب‌دیدگی را مشاهده کردید، دراسرع‌وقت به پزشک طب ورزش مراجعه کنید:
- ناتوانی در انداختن وزن بدن روی قسمت آسیب‌دیده
- بی‌حسی
- تورم
- درد شدید
- کبودی شدید
- دامنۀ حرکتی یا عملکرد محدود
اگر علائم جدی نباشند، ممکنه آسیب به‌خودی‌خود بهبود یابد. اما در صورت تجربۀ آسیبهای مکرر، مشاوره با یک پزشک طب ورزش لازم است.
«بیشتر بخوانید: علت چاقی با وجود کم خوردن: 10 ترفند برای تقویت متابولیسم»
رویکرد درمانی با خدمات کامل در پزشکی ورزشی
مزیت انتخاب یک پزشک طب ورزشی این است که شما به یک رویکرد درمانی کامل دسترسی پیدا می‌کنید که به حرکت و فعالیت مجدد شما در زودترین زمان ممکن توجه دارد. پزشکان این رشته می‌دانند از چه روش‌های درمانی استفاده کنند که نیاز به جراحی نباشد؛ اما زمانی هم هست که جراحی درمان مناسبی برای ترمیم آسیب و بهبودی است.
درمان‌های رایج آسیبهای ورزشی شامل:
- استراحت
- بی‌حرکت کردن عضو آسیب‌دیده با اسلینگ یا گچ
- داروهای مسکن‌ها بدون نسخه یا نسخه‌ای
- گذاشتن یخ در ناحیه آسیب‌دیده
- فیزیوتراپی
- جراحی برای قراردادن مجدد استخوان‌ها در جایشان یا ترمیم بافت پاره‌شده
«بیشتر بخوانید: علائم ورزش بیش از حد: 10 تا از عوارض ورزش زیاد»
در 90% مواقع، این آسیب‌ها بدون جراحی قابل‌درمان هستند. این رویکرد درمانی غیرتهاجمی تاحدامکان در اولویت قرار دارد و جراحی، گزینه‌ای برای آسیبهای شدید یا شرایطی است که به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نمی‌دهند.
طب ورزش می‌تواند فراتر از درمان آسیب باشد. برای مثال، برخی از ورزشکاران برای بهبود قدرت و عملکرد با متخصصان پزشکی ورزشی مشاوره می‌کنند. خدمات اضافی ممکنه شامل توصیه‌هایی برای افزایش یا کاهش وزن و همچنین سایر موارد فیزیکی باشد که می‌تواند بر عملکرد ورزشکار تأثیر بگذارد.
افزودن دیدگاه